Od wielu lat w miarę rozwoju gospodarki i postępu cywilizacyjnego rośnie tez zanieczyszczenie gleb. Fabryki emitujące do gleb zanieczyszczenia, kwaśne deszcze niosące glebie skażoną wodę czy rozkładające się hałdy odpadów komunalnych to tylko przykłady ogromu problemu zanieczyszczeń. W tym artykule przyjrzymy mu się bliżej.
Główne zanieczyszczenia
Wedle najnowszych badań nie ulega wątpliwości, że podstawowymi zanieczyszczeniami gleb są te pochodzenia przemysłowego. Zatruwające pedosferę związki metali ciężkich takich jak: ołów, miedź, rtęć, kadm czy arsen to jednak nie wszystko. W glebach znajdziemy też ogromne ilości pochodzących z transportu związków ropopochodnych oraz detergentów używanych do czyszczenia toalet przedostających się do gleb ze ściekami komunalnymi.
Ogromny procent zanieczyszczeń pochodzi z rolnictwa. To właśnie środki ochrony roślin, pestycydy, sztuczne nawozy i odżywki roślinne stanowią główne skażenie gleb obszarów wiejskich i w wielokrotnym przekroczeniu norm powodują skażenie bądź wręcz degradację gleb. Rolnicy stosujący zbyt dużą ilość chemii w swych gospodarstwach wierząc, że pomaga ona zwiększyć plony tak naprawdę niszczą glebę swoją i okolicznych mieszkańców przyczyniając się do trwałej degradacji środowiska.
Instytucje odpowiedzialne za ochronę gleb w Polsce
Głównym koordynatorem wszelkich działań związanych z ochroną środowiska a w szczególności gleb Polski jest Ministerstwo Środowiska (dawniej znane pod nazwą Ministerstwa Gospodarki Terenowej i Ochrony Środowiska). Ministerstwo z racji ogromnej ilości zadań nie jest w stanie dokładnie zajmować się wszelkimi aspektami związanymi z ochroną gleb w związku z czym posiada swoje agendy. Jedną z nich jest Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej zajmujący się ochroną wód i gleb.
Ważne w ochronie pedosfery są też pokrewne ministerstwa – Ministerstwo Rolnictwa nadzorujące ochronę gleb wiejskich oraz Lasy Państwowe zajmujące się glebami obszarów leśnych. Instytucją upoważnioną do prowadzenia badań i kontroli jakości gleb jest zaś Główny Inspektorat Ochrony Środowiska.
Program kontroli jakości gleb
Program kontroli jakości gleb Polski funkcjonuje już od 1995 roku. Jego główne wytyczne to stałe badanie jakości gleb rolnych i miejskich w celu wykrywania i przeciwdziałania degradacji gleb.
W skład systemu pomiarowego wchodzi dwieście szesnaście punktów pomiarowych zlokalizowanych równomiernie na terenie całego kraju. System działa sprawnie i choć zanieczyszczenie gleb nie może być całkowicie powstrzymane prognozy są optymistyczne i zakładają w najbliższych kilku latach znaczną poprawę czystości gleb.
