Dla planety Ziemia woda jest najcenniejszym bogactwem. Choć aż 71% jej powierzchni stanowią morza, oceany i wody śródlądowe, to udział wody pitnej nie przekracza 2,5 % całości.
Polskie zapasy słodkiej wody należą do najuboższych w Europie, stąd monitoring wód powierzchniowych i podziemnych jest ważnym elementem krajowego systemu zajmującego się monitorowaniem środowiska.
W jakim celu monitoruje się wody?
Podstawowym celem monitoringu wód jest ocenianie stanu wód oraz przydatności wód dla człowieka. Mówiąc o stanie wód należy rozumieć zarówno skład chemiczny, zanieczyszczenia oraz poziom, czyli ilość wód. Ten ostatni parametr dla nas Polaków ma znaczenie kardynalne. Średnie zasoby wody przypadające na Polaka wynoszą około 1,7 tys. m3 wody rocznie, a w Europie ta średnia to 5,1 tys. m3. Perspektywy nie rysują się w jasnych barwach – wody może u nas zabraknąć, a wyjątkowo dotkliwe letnie susze ten stan zapewne przyspieszą.
Jeśli wyniki badań wykazują przedostanie się do wód zanieczyszczeń czy skażeń, można podjąć działania mające na celu neutralizację zagrożeń oraz zapobiegające przedostaniu się skażonych wód do sieci użytkowej.
Monitoring wód praktycznie
Wody powierzchniowe i podziemne badane są w podobny sposób. Początkiem badań jest pobranie próbek wody – robi się to zawsze w tych samych punktach pomiarowych, w ściśle określonych terminach. Dzięki temu można uzyskać wyniki bardziej miarodajne i porównywalne. Badanie powierza się wyspecjalizowanym ośrodkom.
Monitorowanie wód polega nie tylko na badaniu wody pobranej z jezior, rzek i zbiorników zaporowych oraz źródeł podziemnych, ale badaniom i ocenie poddawane są osady denne, wody przejściowe i przybrzeżne.Badaniami prowadzonymi w ramach monitoringu zajmują się fachowcy – specjaliści z wielu zakresów i obszarów nauki.
Rodzaje monitoringu wód
Badanie i ocena zasobów wodnych prowadzi się jako cztery odrębne systemy monitoringu: operacyjny, diagnostyczny, badawczy i obszarów chronionych.Monitoringi diagnostyczny i operacyjny służą ustaleniu stopnia w jakim badany akwen spełnia swoje cele środowiskowe. Przeprowadza się je w punkcie kontrolnym reprezentatywnym dla ocenianej części wód.Monitoringi badawczy i obszarów chronionych sprawdzają wody zagrożone eutrofizacją ze źródeł komunalnych (eutrofizacja, to zwiększanie się elementów biologicznych wpływających na wzrost żyzności wód), wody położone na obszarach chronionych (np. Natura 2000), wody przeznaczone do spożycia oraz użytku rekreacyjnego, w tym kąpieli.
Od teorii do praktyki – jak każdy z nas może zadecydować o losach planety?
Monitoring wód ma za zadanie nas uchronić przed zagładą. Jednak samo badanie będzie nieskuteczne, jeśli nie zaczniemy w praktyce codziennej przestrzegać zasad, dzięki którym uchronimy ziemskie dobra. Aby ludzi edukować i przypominać im o ważności wody, co rok 18 września obchodzony jest Światowy Dzień Monitoringu Wody. Jego głównym celem jest zwrócenie uwagi opinii światowej na problemy z zasobami wodnymi. Nie czekając na kolejne święto o jakość i ilość wody zadbajmy już teraz – wystarczy zakręcić kran, aby zaoszczędzić choćby jedną życiodajną kroplę. Gdy uczyni to każdy mieszkaniec ziemi – pojedyncze krople zamienią się w jezioro czystej wody.
