Przez całe lata rozwoju chirurgii i opieki medycznej, jaką znamy dzisiaj, zakażenia nabyte podczas pobytu w szpitalu lub operacji stanowiły wysoki odsetek zgonów, podczas gdy obecnie ryzyko takiego zakażenia jest praktycznie zerowe. Co takiego się zmieniło? Jakimi metodami jest wykonywana dezynfekcja i sterylizacja medyczna?
Trudne początki
Dezynfekcja i sterylizacja w medycynie to procedury stosowane od niedawna. Prekursorzy współczesnego podejścia do higieny sanitarnej byli dyskredytowani przez środowisko lekarskie, czego drastycznym przykładem jest Ignaz Semmelweis, twórca antyseptyki. Pomimo, że jego nakaz dezynfekcji rąk przed badaniem kobiet po porodzie zmniejszył umieralność na gorączkę połogową z 10% do zera, musiał zrezygnować ze stanowiska, a jego idee były odrzucane przez autorytety.
Obecnie to, że choroby i zakażenia wywołują niewidoczne gołym okiem drobnoustroje jest potwierdzonym naukowo faktem. Najprostszym sposobem, by uniknąć ich wniknięcia do organizmu podczas procedur medycznych, są właśnie dezynfekcja i sterylizacja narzędzi, przyrządów oraz otoczenia pacjenta.
Sterylizacja a dezynfekcja medyczna
Sterylizacja medyczna to postępowanie mające na celu zniszczenie form wegetatywnych, zarodnikowych i przetrwalnikowych mikroorganizmów żywych, a także wirusów. Prawidłowo wysterylizowany materiał czy przyrząd określany jest jako jałowy i może mieć styczność z otwartymi ranami lub błoną śluzową bez ryzyka przeniesienia zakażenia. Sterylizować należy również obiekty, które miały styczność z wydzielinami osób chorych na choroby zakaźne. Odpady medyczne są poddawane najbardziej skutecznej formie sterylizacji – spaleniu.
Dezynfekcja jest mniej czasochłonna i wykonywana delikatniejszymi środkami, które można na przykład zastosować na skórze, ale niszczy jedynie formy wegetatywne drobnoustrojów. Zdezynfekowany przyrząd nie jest jałowy. Dezynfekcja medyczna jest stosowana na przykład do czyszczenia podłóg i innych powierzchni w szpitalu czy odkażania rąk, stetoskopu i innych powierzchni, które nie mają styczności z otwartymi ranami.